Ανακαινίστηκε ύστερα από παραχώρηση του κτιρίου από τον Αγροτικό και Πιστωτικό Συνεταιρισμό της Παλαιομάνινας και με δαπάνες της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας ποσού 29.394,76 ευρώ, από το οποίο ποσό 18.160 ευρώ ή 62% διατέθηκε σε επαγγελματίες του χωριού και Αλβανούς εργάτες μόνο!!!
Του Δημήτρη Στεργίου
Η διοίκηση της Εταιρείας των Φίλων της Παλαιομάνινας αμέσως μετά την ίδρυσή της το 1997 αναζήτησε ένα λιθόχτιστο παραδοσιακό κτίριο για να στεγάσει τα γραφεία και τη Λαογραφική Έκθεση, η οποία είχε ήδη δημιουργηθεί από αγορές και προσφορές λαογραφικού υλικού του χωριού καθώς και από την ευγενή απόφαση της τότε διοίκησης του Συλλόγου «Η Σαυρία» να παραχωρήσει και το δικό του λαογραφικό υλικό για ασφάλεια και παρουσίαση στον ίδιο χώρο. Για το σκοπό αυτό μάλιστα είχε κάνει και ειδική ανακοίνωση- πρόσκληση στο χωριό για προσφορά. Πράγματι, ανταποκρίθηκαν μερικοί, αλλά άλλα κτίρια δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις για Λαογραφικό Μουσείο και άλλα ήταν υπερβολικά απαγορευτικά (πάνω από 100.000 ευρώ!) για τα αποθεματικά της Εταιρείας.
Έτσι, στην πρώτη φάση ενοικιάστηκε μια μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων που ήταν παραπλεύρως της καφετέριας του Λεωνίδα Στεργίου με αρχικό μηνιαίο μίσθωμα 280 ευρώ. Με δαπάνες της Εταιρείας δημιουργήθηκε μια ευπρεπής Λαογραφική έκθεση, αλλά οι προσπάθειες για την απόκτηση ιδιόκτητου λιθόκτιστου κατάλληλου παραδοσιακού κτιρίου συνεχίσθηκαν. Από την πρώτη στιγμή, το ενδιαφέρον μου επικεντρώθηκε στο κτίριο του παλιού Τυροκομείου, ιδιοκτησίας του Αγροτικού Συνεταιρισμού της Παλαιομάνινας. Άρχισαν οι συζητήσεις και η ανταλλαγή επιστολών και, τελικά, ύστερα από πρόταση της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας και την πρόθυμη ανταπόκριση της διοίκησης του Αγροτικού και Πιστωτικού Συνεταιρισμού της Παλαιομάνινας το κτίριο του «Τυροκομείου» διασώθηκε, αναδείχθηκε και αξιοποιήθηκε με τη μεταφορά σε αυτό της Λαογραφικής Έκθεσης και τη στέγαση των γραφείων όλων των συλλόγων και φορέων του χωριού μας.
Σημειώνω ότι το κτίριο του «Τυροκομείου» ανεγέρθηκε το 1960 και είναι λιθόκτιστο παραδοσιακό. Η ανακαίνιση του κτιρίου και των εσωτερικών χώρων έγινε με δαπάνη της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας και ύστερα από την υπογραφή συμβολαιογραφικού εγγράφου, όπου καθορίστηκαν οι όροι διάσωσης, ανάδειξης και αξιοποίησης του κτιρίου του «Τυροκομείου», που έγιναν αποδεκτοί από τη διοίκηση του Αγροτικού και Πιστωτικού Συνεταιρισμού της Παλαιομάνινας και που είναι οι εξής:
Πρώτον, να καταρτιστεί από συμβολαιογράφο η Σύμβαση Παραχώρησης του κτιρίου αυτού για 20 χρόνια.
Δεύτερον, να αναλάβει η Εταιρεία φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας όλες τις δαπάνες ανακαίνισης, ανάδειξης και αξιοποίησης του κτιρίου.
Τρίτον, να χρησιμοποιηθεί το κτίριο αυτό για τη στέγαση της Λαογραφικής Έκθεσης, των γραφείων της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας, του Αγροτικού & Πιστωτικού Συνεταιρισμού Παλαιομάνινας, του ΤΟΕΒ Παλαιομάνινας, του Εξωραϊστικού Συλλόγου «Αγία Παρασκευή» Παλαιομάνινας και του Εξωραϊστικού Συλλόγου «Άγιος Νικόλαος» Παλαιομάνινας, με τη δημιουργία ενός σημαντικού Κέντρου Πολιτισμού στο χωριό μας.
Τέταρτον, να χρησιμοποιηθεί το κτίριο και από το Πανεπιστήμιο Αθηνών για την αποθήκευση, μελέτη και έρευνα των ευρημάτων που θα αποκαλύψουν οι αρχαιολογικές ανασκαφές.
Πέμπτον, να συνταχθεί και από τη διοίκηση του Αγροτικού & Πιστωτικού Συνεταιρισμού ανάλογο Πρακτικό Διοικητικό Συμβουλίου για τη σύνταξη της σχετικής Συμβολαιογραφικής Πράξης παραχώρησης του κτιρίου.
Μετά τη συναποδοχή όλων αυτών των όρων και τη διεκπεραίωση της σχετικής διαδικασίας, άρχισαν οι εργασίες διάσωσης, ανάδειξης και αξιοποίησης του παραδοσιακού αυτού κτιρίου του «Τυροκομείου».
Από τα λογιστικά στοιχεία (ισολογισμός) και στοιχεία του απολογισμού προς τη γενική συνέλευση προκύπτει ότι οι δαπάνες ανακαίνισης του «Τυροκομείου» στην πρώτη, αρχική, φάση ανήλθαν σε 29.394,76 ευρώ, οι οποίες αναλύονται ως ακολούθως (σε ευρώ):
-Γυψοσανίδες; 15.000,00
-Αμμοβολή τοίχων: 5.000,00
-Ηλεκτρολόγος: 2.000,00
-Αλουμινοκατασκευές: 2.570,40
-Υδραυλικά-πλακάκια: 1.657,69
-Ηλεκτρολογικό υλικό: 1.018,63
-Πλακοστρώσεις: 740.00
-Κλιματιστικά: 350,00
-Καθαρισμοί: 325,00
-Εργατικά: 385,00
-Μεταφορά επίπλων: 250,00
-Μοκέτα: 188,04
-Κεράσματα: 10,00
Σύνολο 29.394,76
Σημειώνεται ότι από το ποσό αυτό των 29.394,76, ποσό 18.160 ευρώ ή 62% διατέθηκε σε επαγγελματίες του χωριού και Αλβανούς εργάτες ( 1.160 ευρώ!). Εννοείται ότι όλο αυτό ποσό θα παρέμενε στην Παλαιομάνινα, αν υπήρχαν επιχειρηματίες – επαγγελματίες που θα έκαναν αμμοβολή, αλουμινοκατασκευές ή πουλούσαν ηλεκτρολογικό και άλλα υλικά.
Τα εκθέματα
Τα εκθέματα που μεταφέρθηκαν στο νέο, ανακαινισμένο ,παλιό κτίριο του «Τυροκομείου» , το οποίο λειτούργησε ως Πολιτιστικό Κέντρο – Λαογραφικό Μουσείο, είναι τα εξής:
Διακοσμητικός εξοπλισμός:
– 3 Αλυσιδωτά λαϊκής τέχνης (αγορές Εταιρείας)
– 1 Χρυσοκέντητη ζώνη με πόρπη (αγορές Εταιρείας)
– 1 Βραχιόλι λαϊκής τέχνης (αγορές Εταιρείας)
– 2 Σκουλαρίκια λαϊκής τέχνης (αγορές Εταιρείας)
– 1 Χαϊμαλί ανδρικό (αγορές Εταιρείας)
– 4 Λυχνάρια ξύλινα (αγορές Εταιρείας)
– 1 Σετ γραφείου λαϊκής τέχνης (αγορές Εταιρείας)
– 1 Μικρός μύλος (αγορές Εταιρείας)
– 2 Παγούρια με διακόσμηση σμάλτινη (αγορές Εταιρείας)
– 1 Ζωστήρα
Οικιακός εξοπλισμός
– 2 Αργαλειοί και σύνεργα αργαλειού (δωρεά «Σαυρία» και Δ. Πούλιου)
– Βαρελάκι
– 1 Τσουκάλι (δωρεά Α. Σαμαλέκου)
– 1 Κουδούνι
– 1 Καρδάρα
– 40 Παραδοσικά καζάνια (Αγορά Εταιρείας, δωρεά Επ. Πούλιου, Δ. Πούλιου
– Διάφορα είδη παραδοσιακού ρουχισμού (μπάντες, μπαντανίες, φλοκάτες, γίδινα σάσματα, σακιά κλπ)
Παραδοσιακές ενδυμασίες
– 17 Φουστανέλες πλήρεις γνήσιες ή από κατασκευή (δωρεά «Σαυρία» και αγορά «Εταιρείας»)
– 14 Γυνακείες ενδυμασίες (σιγκούνες) γνήσιες ή από κατασκευή (δωρεά «Σαυρία» και αγορά Εταιρείας)
– 15 Μπουραζάνες γνήσιες ή από κατασκευή αγορά Εταιρείας)
Διάφορα
– 1 Κουδούνι
– 1 Παγίδα (τσάρκο)
– 2 Όπλα (δωρεά Επ. Πούλιου και Α. Σαμαλέκου)
Πλούσια Φωτογραφική Έκθεση
– Βλάχικος Γάμος της Παλαιομάνινας
– Αρχαιολογικοί Χώροι
– Αξιοθέατα
– Αναπαραστάσεις βλάχικων εθίμων
– Πρόσωπα
– Ενδυμασίες
