Ένα μοναδικό ιστορικό πόνημα αποτελεί το νέο συγγραφικό έργο του συγγραφέα Διονύση Μπερερή με τίτλο «Οι Δήμαρχοι του Μεσολογγίου» στο οποίο παρουσιάζονται κατά χρονολογική σειρά, όλοι οι διατελέσαντες δήμαρχοι του Δήμου της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, από το 1836 έως και σήμερα.
Πρόκειται για μια σπουδαία έρευνα του συγγραφέα που και μια πολύτιμη καταγραφή εντελώς σπάνια που θα αποτελέσει σπουδαία παρακαταθήκη για τους νεώτερους.
Η πολυτελής έκδοση 296 σελίδων, συνοδεύεται από ανέκδοτες φωτογραφίες και αναφέρεται για πρώτη φορά στη ζωή, την ιστορία και τα έργα όλων όσοι πέρασαν από το Δημαρχιακό θώκο της ιστορικής πόλης του Μεσολογγίου.
Είναι ένα μοναδικό ντοκουμέντο – μαρτυρία που ουσιαστικά αναφέρεται σε όλη την μακρά ιστορία της Ιεράς Πόλης του Μεσολογγίου, μέσα από τα πρόσωπα τα οποία πρωταγωνίστησαν σε αυτήν.
Δήμος Μεσολογγίου
Ο Δήμος Μεσολογγίου σχηματίστηκε με το Β.Δ. της 1ης (13) Οκτωβρίου 1835 (Φ.Ε.Κ. 19), «Περί σχηματισμού τῶν δήμων εἰς τάς ἐπαρχίας Ναυπάκτου, Μεσολογγίου καὶ Ἀγρινίου». Κατατάχτηκε στη Β’ τάξη, με πληθυσμό 2.371 κατοίκους και έδρα το Μεσολόγγι. Ο δημότης του ονομάστηκε Μεσολογγιεύς.
Ως έμβλημα της σφραγίδος του Δήμου χρησιμοποιήθηκε «ἀνήρ δεξιά νίκην ἔχων ἀριστείαν, ἕγχος καὶ φάσγανον μονόγραμμα καὶ ἄνθρωπον ἕν εἴδει τροπαίου». Βασιλικό Διάταγμα καθορισμού του δεν βρέθηκε. Σύμφωνα με το αναγραφόμενο στη συλλογή σφραγίδων του Ε.Λ.Ι.Α. σχόλιο «…ἔμβλημα εἰλημμένον ἐξ ἀρχαίου νομίσματος καὶ τηρούμενον ἀπὸ συστάσεως τοῦ δήμου…».
Περιελάμβανε ακόμη το Βουχώρι (Ευηνοχώριο), Κουδούνι (Τριχίνιο),
Ρέτζοβα και Μακροβούνι. Με το Β.Δ. της 16ης (28) Φεβρουάριου 1841,
τμήμα του Δήμου Καλυδώνος (Γαλατάς, Αγ. Γέώργιος, Άνω και Κάτω
Κουδούνι, Ξηρέικα, Κρυονέρι, Περιθώρι, Κουτσοχέρι κ.ά.) συγχωνεύτηκε
στον δήμο Μεσολογγίου. Με το Β.Δ. της 27ης Σεπτεμβρίου 1890 (Φ.Ε.Κ.
324), ο Δήμος Μεσολογγίου κατατάχθηκε στην Α’ τάξη, με πληθυσμό
11.735 κατοίκους.
Στις 16-10-1940 γίνεται αναγνώριση και προσάρτηση στο Δήμο Ιεράς
Πόλεως Μεσολογγίου των οικισμών Αγριλιάς και Γύρας Μακρή. Ακολουθεί στις 7-4-1951 των οικισμών Αγ. Συμεώνος και Αγ. Θωμά, στις 19-3-1961 της Χούνιστας και των νησίδων Παλαιοποτάμου, Σχοινιά, Βασιλαδιού, Θολής, Προκοπάνιστου, Κλείσοβας, Τουρλίδας, Κόμματος και Πλώσταινας.
Στις 5-4-1981 των οικισμών Αρχαίας Αλίκαιρνας, Σχίνου, Τρελαγκάθων,
Αρβανιταίικων, Ζεστής, Μεσόκαμπου, Θεοδωρακαίικων, Γληνών, Νέων
Υδραγωγείων και Βαλτουλίων. Στις 17-3-91 των νησίδων Νότιου Δίαυλου, Μπαμπάκουλας και Αλυκών Τουρλίδας.
Εν τω μεταξύ γίνονται και καταργήσεις. Στις 16-10-1940 καταργείται
ο οικισμός Μιλινοκέικα. Στις 24-5-1957 ο οικισμός Αγ. Κοσμάς γίνεται
ανεξάρτητη κοινότητα. Στις 19-3-1961 ο οικισμός Γύρα Μακρή
καταργείται και προσαρτάται στον οικισμό Ιερά Πόλις Μεσολογγίου.
Στις 14-3-1971 καταργούνται οι οικισμοί των νησίδων Πλώσταινας και
Κλείσοβας. Στις 5-4-1981 καταργούνται οι οικισμοί Παλαιοπόταμος και
Θολής και προσαρτώνται στον οικισμό Προκοπάνιστος. Στις 17-3-1991
καταργείται ο οικισμός Βαλτοόλια και προσαρτάται στον οικισμό Ιερά
Πόλις Μεσολογγίου και ο οικισμός Γλήνες στον οικισμό Αγριλιάς. Στις 4-
12-1997 καταργούνται οι Κοινότητες Ελληνικών, Αγ. Θωμά, Άνω
Κουδουνίου, Αγ. Γεωργίου, Ευηνοχωρίου, Ρετσίνων και Μουσούρων και
συνενώνονται με τον Δήμο Μεσολογγίου.
Με τον νόμο 2539/1997 (Φ.Ε.Κ. 244), περί «Καποδίστρια» που
αναφέρεται στη συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συγκροτήθηκε ο νέος Δήμος που, εκτός από την πόλη του Μεσολογγίου, περιελάμβανε και άλλα 7 τοπικά Δημοτικά Διαμερίσματα: Αγ. Γεώργιος, Αγ. Θωμάς, Άνω Κουδούνι, Ελληνικά, Ευηνοχώρι, Μούσουρα, Ρετσίνα και αριθμούσε 17.988 κατοίκους.
Με τον νέο νόμο περί «Καλλικράτη» 3852/2010 (Φ.Ε.Κ. 87Α) ο νέος
Δήμος με έδρα το Μεσολόγγι διευρύνεται και περιλαμβάνει στα όριά του και τους πρώην Δήμους Αιτωλικού και Οινιαδών και τιτλοφορείται ως Δήμος Ι.Π. Μεσολογγίου.
Πληθυσμός Δήμου Μεσολογγίου
Έτος Πληθυσμός
1848…………………………………..4.751
1853…………………………………. 5.806
1879…………………………………. 8.032
1889………………………………… 11.735
2011……………………………….. 34.416
Με την απογραφή του 2011 η πόλη του Μεσολογγίου αριθμεί 12.785
κατοίκους και ο νέος Καλλικρατικός Δήμος 34.416 κατοίκους.
*Το παρόν κείμενο είναι απόσπασμα του βιβλίου
Οι Δήμαρχοι του Μεσολογγίου
(1836-2014)
