Πρόκειται για ένα ευλαβικό μνημόσυνο προς τους Ξηρομερίτες αγωνιστές με «πλούσια» ντοκουμέντα και ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό.
Το βιβλίο φέρει τον τίτλο «Δήμος Εχίνου, ιστορικές ιχνηλασίες στα 1821» με τον συγγραφέα Νίκο Θ. Μήτση μετά από μια μεγάλη έρευνα να φέρνει στο φως ιστορικά στοιχεία και σπάνιες φωτογραφίες από την συνεισφορά των μαχητών του Ξηρομέρου στην ελληνική επανάσταση.
Το βιβλίο που εξέδωσε η Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Ξηρομέρου (Ο.Π.ΣΥ.Ξ.) είναι ένα ιστορικό πόνημα που στηρίζεται πρώτα απ΄ όλα σε
ευρήματα που έρευνα κοπιαστική, δαπανηρή, χρονοβόρα – πάνω από 30 έτη –
έφερε από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ) και, κατά δεύτερον, σε
ευρήματα από έρευνα πλούσιας βιβλιογραφίας σε περιοδικά, χάρτες, γκραβούρες
και εφημερίδες του 19ου αιώνα, σε βιβλία Ελλήνων αλλά και ξένων συγγραφέων,
καθώς και έρευνα στους φακέλους των αγωνιστών-μαχητών , από το Τμήμα
Χειρογράφων και Ομοιοτύπων, καθώς και στα «ΑΡΙΣΤΕΙΑ» – Μητρώα
οπλαρχηγών του 1821 στην Εθνική Βιβλιοθήκη κ.λπ κρατικές αρχειακές πηγές.
Αφορά κυρίως το ιστορικό γίγνεσθαι στα 1821-1845 του τ. Δήμου Εχίνου (Κατούνα Ξηρομέρου), καταπιάνεται με την προσφορά των καπεταναίων και οπλαρχηγών και απλών, αλλά λησμονημένων μαχητών του 1821 από τους οικισμούς και τα χωριά του Ξηρομέρου:
Κατούνα, Λουτράκι, Αχυρά, Βούστρι, Μπόϊκον, Τρύφου, Αλεβρά,
Στεβενά, Κομποτή, Παλιόκαστρο, Αετός, Κωνωπίνα, Καλλίτσα,
Άνινος, Παπαδάτου, Μαχαλάς, Γαρδί και Μπαμπίνη.
Είναι μια ιστορική εργασία, ένα φτωχό κι όμως ευλαβικό μνημόσυνο, σ΄αυτούς που όταν έπεσαν στα πεδία των μαχών δεν κύλησε για χάρη τους κανένα δάκρυ… και μείνανε ατύμβευτοι, αμνημόνευτοι, αλιβάνιστοι, που τους αποσκέπασε η λησμονιά και δεν ανάβει κανένα αγιοκέρι στη μνήμη τους, το πρεπούμενο αγιοκέρι της εθνικής μνήμης.
Συν τοις άλλοις, στο βιβλίο αυτό που αποτελείται από εφτακόσιες είκοσι σελίδες (720) περιέχει πρωτότυπους χάρτες, πλούσιο και ανέκδοτο ιστορικό & αναρίθμητο φωτογραφικό υλικό, προερχόμενο ως επί το πλείστον από τα διάσπαρτα και κακέκτυπα πολλές φορές χειρόγραφα που εμπεριέχονται μέσα στους φακέλους των αγωνιστών-μαχητών από τον τ. Δήμο Εχίνου, αλλά και από τους δυσεύρετους στην έρευνα στρατολογικούς καταλόγους των Ακαρνάνων οπλαρχηγών στα 1821-1829 μέσα από τα Γ.Α.Κ (Γενικά Αρχεία του Κράτους).
Οι Αιτωλοακαρνάνες, οι Ξηρομερίτες και ιδιαίτερα οι κάτοικοι πέριξ της
Κατούνας Ξηρομέρου, θα έχουν την ευκαιρία, να εντρυφήσουν με περίσσιο ζήλο και διάθεση, το από πάσης πλευράς, μεστό και καλαίσθητο πόνημα και να πληροφορηθούν μέσα από τις ιστορικές πηγές αλλά και από τα αδιάσειστα στοιχεία και ντοκουμέντα για την ιστορία του τόπου τους.
Το εξώφυλλο
Ιστορικά Ντοκουμέντα