Η τοπική αυτοδιοίκηση, ο δημοκράτης Κλεισθένης, οι «Χαλασοχώρηδες» του Παπαδιαμάντη, το σκέλεθρο Μεσολόγγι και οι «ελεύθεροι» δημότες.
Γράφει ο Θανάσης Μπίκας
Δημοσιογράφος
Σε αυτές τις αίθουσες πρωτοσυλλαβήσαμε. Μάθαμε, ονειρευτήκαμε. Μεγαλώσαμε και σήμερα ψηφίζουμε, επιλέγουμε. Τότε ο σταυρός στον πίνακα συμβόλιζε την πρόσθεση. Τώρα μας υποδεικνύει πόσους υποψηφίους μπορούμε να προτιμήσουμε. Ποιους θα επιλέξουμε εξαρτάται από εμάς. Τι παιχνίδια έχεις σκαρφιστεί καημένε άνθρωπε; Σε αυτά τα θρανία έπλασες το είναι σου, σε αυτά τα θρανία θα προ-διαγραφεί το μέλλον σου.
«Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορείς να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο σου μπορείς να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου» είπε ένας κορυφαίος πολιτικός. Η ψήφος και οι εκλογές είναι μια γιορτή, μα συνάμα και μια μεγάλη ευθύνη. Υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα της έκφρασης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας. Βάζουμε τα θεμέλια για την κοινωνία του αύριο.
Υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος που υποστηρίζει «Αν οι εκλογές άλλαζαν κάτι, θα ήταν παράνομες». Δηλαδή ότι το μέλλον είναι προκαθορισμένο. Οι εκλογές είναι όμως μια μέτρηση. Μια ευκαιρία να ξαναμετρηθούμε. Να συμπεράνουμε. Πόσοι θέλουμε την αλλαγή; Πόσοι συμβαδίζουμε με την εποχή; Πόσοι παραμένουμε προσκολλημένοι σε τοξικές νοοτροπίες; Πόσοι τα πήραν; Πόσοι κρύφτηκαν πίσω από συμφέροντα; Πόσοι απείχαν; Και ποιοι εν τέλει νοιάζονται για το μέλλον, για τα παιδιά τους;
Θα συμφωνήσω με τον Καρλ Μαρξ. Οι εκλογές δεν αλλάζουν κάτι. Τουλάχιστον στις εθνικές εκλογές ή τις ευρωεκλογές. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Εκεί όπου καλούμαστε να επιλέξουμε ανάμεσα σε γνωστούς, σε φίλους, σε συγγενείς. Σε ανθρώπους που πορευτήκαμε μαζί. Συνοδοιπόροι της διπλανής πόρτας. Εκεί επιλέγουμε τον πιο ικανό ή τον λιγότερο ανίκανο. Ή, τέλος πάντων, όπως συνηθίζω να λέω: «Αυτόν που θα εμπιστευόμασταν να κρατήσει για ένα βράδυ το παιδί μας. Αυτόν να ψηφίσετε».
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί τον εγκυρότερο κοινωνικό θεσμό για το κράτος, το πιο σημαντικό πυλώνα της δημοκρατίας, το άμεσο καταφύγιο του κάθε πολίτη, συνδυάζει την αιρετή εξουσία με την εκτελεστική, για θέματα που αφορούν την καθημερινότητα και την αποτελεσματική διαχείριση των προβλημάτων του εκάστοτε τόπου.
Σε ένα υπερσυγκεντρωτικό κράτος, η αποκεντρωμένη διοίκηση μπορεί αποτελεσματικότερα να εφαρμόσει, να παρακολουθήσει και να ελέγξει την εκτελεστικότητα των αποφάσεων του κράτους, ενώ η Περιφέρεια και ο Δήμος εκπονούν μελέτες, αξιοποιούν χρηματοδοτικά εργαλεία κι εκτελούν κρίσιμες παρεμβάσεις προς όφελος των πολιτών.
Ασχολούμαι από το 2013 με τη Τοπική Αυτοδιοίκηση έχοντας καλύψει δημοσιογραφικά πάμπολλα Δημοτικά Συμβούλια σε όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής. Σε αυτές τις εκλογές έχω αναλάβει την επικοινωνία δυο υποψηφίων Δημάρχων της Αττικής. Πίεση, αγώνας, ευθύνη, χαμόγελα. Με όραμα και σχέδιο. Κοστολογημένα προγράμματα, τεκμηριωμένες θέσεις. Μια μαραθώνια διαδικασία με σεβασμό στους δημότες. Από την εμπειρία μου στον χώρο, παρατηρώ ότι η παρούσα συγκυρία είναι ιδανική επιλέγοντας ικανούς ανθρώπους και μέσα από ένα ευρύ πλαίσιο συνεργασιών, με ισορροπίες και συγκλίσεις να τοποθετηθούν οι Δήμοι σε μια αναπτυξιακή τροχιά.
Έχοντας το τελευταίο διάστημα συνομιλήσει με αρκετούς επιτυχημένους Δημάρχους από διάφορους Δήμους της Ελλάδας (πυκνοκατοικημένους, ορεινούς, παραθαλάσσιους), συμπέρανα ότι με όραμα, γνώση, υπευθυνότητα και ανθρωπιά ένας Δήμος μπορεί να υπηρετήσει τον πολίτη, τη νέα γενιά, την τρίτη ηλικία και οι εκλεγμένοι “υπηρέτες” των δημοτών να διεκδικούν τα μέγιστα για την βελτίωση της καθημερινότητας, την υγεία, την κοινωνική πολιτική, την παιδεία.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι χώρος ευθύνης, σκληρής δουλείας, ευθύνης, δημιουργικής προσφοράς και καλείται να ανοίξει δρόμους κοινωνίας, ανάπτυξης, πολιτισμού και οικονομίας. Με υπευθυνότητα, νοικοκυρεμένη διοίκηση και έμφαση στη καινοτομία, σήμερα δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη ενός τόπου. Χωρίς τον γραφειοκρατικό εφιάλτη, δίχως κρούσματα διαφθοράς και ματαιόδοξους σωτήρες που απομυζούν κρατικούς πόρους. Με εποικοδομητικό διάλογο και αποτελεσματική συνέργεια.
Ο δημοκράτης Κλεισθένης
Ο Κλεισθένης ήταν ένας δημοκράτης και ριζοσπάστης στην εποχή του, που έθεσε τα θεμέλια της δημοκρατίας. Έδωσε σε κατώτερες κοινωνικές τάξεις το δικαίωμα συμμετοχής στα κοινά, ενώ καθιέρωσε τον οστρακισμό ως μέτρο προστασίας του πολιτεύματος. Ο Κλεισθένης, μετά από χιλιάδες χρόνια, είναι επίκαιρος ξανά δίνοντας φωνή στις μειοψηφίες. Με τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση στη Τοπική Αυτοδιοίκηση δημιουργούνται συνθήκες συνεννόησης, συνεργασίας και συναίνεσης.
Η απλή αναλογική αποτελεί τομή Δημοκρατίας, μια ευρύτερη και αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση στα αιρετά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. “Έδωσε την πολιτεία στον λαό” έγραψε ο Αριστοτέλης για τον Κλεισθένη. Το νέο νομοσχέδιο βάζει τέλος στη καθεστωτική και αντιδημοκρατική αντίληψη που θέλει να επιβάλλει τις ιδέες της στην Αυτοδιοίκηση. Στις δημαρχοκεντρικές διοικήσεις που καθιστούν έρμαια ψηφοθηρίας, εκβιασμών και ρουσφετιών.
Από την άλλη, υιοθετείται η άποψη ότι η απλά αναλογική ενισχύεις τις υπόγειες συζητήσεις και ευνοεί το χάος. Είναι αλήθεια ότι η απλή αναλογική οδήγησε στην δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά το 1936. Ήδη, αρκετοί είναι αυτοί που μιλάνε για ακυβερνησία στους Δήμους, παζάρια και δοσοληψίες κάτω από το τραπέζι. Εδώ, τα αντανακλαστικά και οι ηθικές αξίες μιας τοπικής τοπικής κοινωνίας θα δώσουν την απάντηση.
Οι «Χαλασοχώρηδες» του Παπαδιαμάντη
Η διαχρονική νουβέλα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη αποτελεί ένα μάθημα πολιτικής ιστορίας. Πρόκειται για ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1892, αλλά παραμένει έναν αιώνα μετά, επίκαιρο και εύστοχο. Ο κοσμοκαλόγερος της πεζογραφίας, παρουσιάζει με έναν κωμικό τρόπο την αναστάτωση και τον εκφυλισμό της τοπικής κοινωνίας τις ημέρες των εκλογών. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Υπάρχουν απλώς άνθρωποι που συμμετέχουν σ’ ένα παιχνίδι. Άλλοι ανταγωνισμού και άλλοι επιβίωσης. Ψηφοφόροι και ψηφοθήρες έχουν μπροστά τους λίγες μέρες για να κερδίσουν όσα περισσότερα μπορούν.
Ο Σκιαθίτης συγγραφέας απογυμνώνει και καυτηριάζει τον πομπώδη πολιτευτή. Αναδεικνύει τους διαλόγους που αφορούν την υφαρπαγή ψήφων, τα ρουσφέτια, τη διαφθορά. Αναφέρει χαρακτηριστικά:
– Χωρίς πεκούνια δεν κάνουμε τίποτε.
– Χωρίς ρηγάλα δεν κάνουμε τίποτα.
– Τραβούμε, τραβούμε σφλόμο, μα λιανά τίποτα.
Ο “βαμβακόσπορος“, τον οποίον έδιδαν τα δύο κόμματα εις τους ψηφοφόρους, ανεβοκατέβαινεν από δύο φυσέκια έως τέσσαρα και πέντε ή από μίαν σιχνάτσα έως τρεις και τέσσαρας.
Το σκέλεθρο Μεσολόγγι
Αυτά συμβαίνουν ακόμη και στις μέρες μας. Όχι πολύ μακριά. Στη γειτονιά μας, στο κατώφλι μας. Στο Μεσολόγγι μας, όπου οι πρόγονοί μας θυσιάστηκαν για την ελευθερία. Κάποιοι θέλουν τους Μεσολογγίτες ομήρους. Δέσμιους ενός σάπιου κατεστημένου, ενός δημαρχοκεντρικού μοντέλου που κληρονόμησαν από τους προηγούμενους και το διαιωνίζουν μολύνοντας τη τοπική κοινωνία.
Με νέες και νέους να υποκύπτουν σε “βαμβακόσπορους”. Με παλιούς να ανεβάζουν τα κασέ τους και να προσαρμόζουν τη ταρίφα ανάλογα με το σόι και τους κουμπάρους. Με δημοσιογράφους να σκίζουν στα δυο τον κώδικα δεοντολογίας. Με ανώνυμες στήλες και κίτρινες φυλλάδες να προσπαθούν να κάνουν πλύση εγκεφάλου. Με ψηφοθηρικά τερτίπια που εκμεταλλεύονται τον πόνο ευάλωτων ανθρώπων. Με ένα πολιτικό ήθος που αντανακλά το μορφωτικό επίπεδο μιας τοπικής κοινωνίας. Ένθεν κακείθεν!
«Κάθε ελεύθερος άνθρωπος είναι δημότης Μεσολογγίου», αναγράφεται στην είσοδο της Ιεράς Πόλεως. Θέλω να πιστεύω ότι οι δημότες Μεσολογγίου δεν εκβιάζονται και θα καταδικάσουν αργά ή γρήγορα αυτό το τοξικό πολιτικό πλαίσιο που απλώνεται τα τελευταία χρόνια στη πόλη, ποδηγετεί τον κόσμο και τρώει από τη σάρκα μας. Ως δημότης του Μεσολογγίου, που ψηφίζει και ασκεί το εκλογικό του δικαίωμα στην Ιερή Πόλη, θέλω να πιστεύω ότι από Δευτέρα ξημερώνει μια μέρα ενότητας για την ευημερία του Μεσολογγίου. Διότι έχουμε χρέος να γυρίσουμε την πλάτη στις ολιγαρχίες του παρελθόντος και στους μοντέρνους «Χαλασοχώρηδες».
Το Μεσολόγγι βρίσκεται σε ένα κρίσιμο στο σταυροδρόμι κι εμείς οι πολίτες του καλούμαστε να επιλέξουμε τους πιο ικανούς ή λιγότερο ανίκανους προκειμένου να βάλουμε πλώρη για μια νέα αναπτυξιακή πορεία. Αφήνω την φράση μιας αγωνίστριας της ζωής, Emma Goldman, που έλεγε: «Η ελευθερία δε θα κατέβει στον λαό, ο λαός πρέπει να ανυψωθεί στην Ελευθερία». Καλή δύναμη!
Ευχαριστώ τον Νίκο Παπαδόπουλο και το Plasticobilism που μου παραχώρησε τα ευφάνταστα και εύστοχα έργα του για τις ανάγκες του άρθρου.
