Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο κατάλογος των ανακηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού. Για τον Δήμο Αγρινίου υπάρχουν συνολικά 43 καταχωρήσεις.
Ο Διαρκής Κατάλογος των Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων της Ελλάδος συντάσσεται και εκδίδεται από τη Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού από το 1993 και συγκεντρώνει τις κηρύξεις που προστατεύουν τα ακίνητα μνημεία, τους αρχαιολογικούς χώρους και τους ιστορικούς τόπους της Ελλάδας, από το 1921 μέχρι και σήμερα. Σημειώνεται ότι στον κατάλογο περιλαμβάνονται μόνο τα μνημεία για τα οποία υπήρξε ανάγκη κήρυξης, ώστε είτε να χαρακτηρισθούν ως προστατευόμενα (νεώτερα μνημεία) είτε να οριοθετηθούν ζώνες προστασίας (προϊστορικά, κλασικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά) είτε να λυθεί οποιαδήποτε αμφισβήτηση για την υπαγωγή τους στις προστατευτικές διατάξεις του νόμου (κυρίως στην περίπτωση των μεταβυζαντινών μνημείων).
Ο Κατάλογος περιλαμβάνει τα μνημεία που έχουν κηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Τα διατηρητέα κτήρια και οι παραδοσιακοί οικισμοί που έχουν κηρυχθεί αποκλειστικά από το Υπουργείο ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. βρίσκονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://estia.minenv.gr/.
Ο κατάλογος έχει ενημερωτικό χαρακτήρα. Νομική ισχύ έχει μόνο το κείμενο, όπως αυτό δημοσιεύεται στο ΦΕΚ. Διευκρινίζεται ότι βάσει του νόμου 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» η προστασία των μνημείων και των χώρων που χρονολογούνται μέχρι το 1830 είναι αυτόματη, χωρίς να απαιτείται η δημοσίευση διοικητικής πράξης.
Δείτε αναλυτικά τον κατάλογο των ανακηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων & μνημείων στον Δήμο Αγρινίου:
1. Στενωπός “Κλεισούρα”
2. Ναός Αγίας Τριάδος του Μαύρικα
3. Ιερός Ναός Αγίου Χριστοφόρου (παλαιού) Αγρινίου, Νομού Αιτωλοακαρνανίας
4. Αρχαιολογικός χώρος αρχαίου Aγρινίου
5. Oικία του Διευθυντή της Τραπέζης της Ελλάδος, επί της οδού Βότση,φερόμενης ιδιοκτησίας Τραπέζης της Ελλάδος.
6. Κτίριο που στεγάζει το Υποκατάστημα της Τραπέζης της Ελλάδος, στη συμβολή της οδού Αναστασιάδη 1 με την Πλ. Δημοκρατίας, φερόμενης ιδιοκτησίας Τραπέζης της Ελλάδος.
7. Οικία Ζαχαρία Σωχωρίτη στο Αγρίνιο
8. Kτίριο της Δημοτικής Aγοράς Aγρινίου
9. Κτίριο στην οδό Ηλία Ηλιού (Πλατεία Δημοκρατίας) στο Αγρίνιο.
10. Κτιριακό συγκρότημα αποθηκών – γραφείων στην οδό Δεληγιώργη και πλατεία Συντριβανίου στο Αγρίνιο, ιδ. Παπαστράτου
11. Κτίριο στην οδό Ζωοδόχου Πηγής 10, ιδ. Χρήστου Μήλα
12. Κτίριο αποθηκών καπνού στην οδό Κωστή Παλαμά στο Αγρίνιο (ΟΤ 216), ιδ. Αφών Παπαπέτρου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Κωστή Παλαμά (ΟΤ 216) Βοηθητικοί Χώροι
13. Κτίριο στην οδό Μακρή 49 στο Αγρίνιο, ιδ. κληρονόμων Ρωμαλαίας Παπαϊωάννου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Μακρή 49 Αστικά Κτίρια
14. Κτίριο αποθηκών καπνού Ηλιού στην οδό Μεσολογγίου 17 στο Αγρίνιο (ΟΤ 189), ιδ. δήμου Αγρινίου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Μεσολογγίου 17 (ΟΤ 189) Βοηθητικοί Χώροι
15. Κτίριο θερινού κινηματογράφου ΕΛΛΗΝΙΣ στην οδό Μπότσαρη στο Αγρίνιο, ιδ. του δήμου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον οδός Μπότσαρη Κινηματογράφοι
16. Κτίριο του Δ΄ Δημοτικού Σχολείου στην οδό Παπακώστα στο Αγρίνιο
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Παπακώστα Αστικά Κτίρια, Κτίσματα Κοινής Ωφελείας
17. Κτίριο στην οδό Παπαστράτου 76 στο Αγρίνιο, ιδ. Αρβανίτη
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Παπαστράτου 76 Αστικά Κτίρια
18. Κτίριο Σιδηροδρομικού Σταθμού στην οδό Παπαφώτη στο Αγρίνιο, ιδ. δήμου Αγρινίου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Παπαφώτη Σιδηροδρομικοί Σταθμοί
19. Κέλυφος κτιρίου στην οδό Σούλου 2 και Παναγοπούλου στο Αγρίνιο, ιδ. ΟΤΕ
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Σούλου 2 και Παναγοπούλου Τμήματα Κτιρίου, Αστικά Κτίρια
20. Κτίριο στην οδό Στάικου 6 στο Αγρίνιο (ΟΤ 68), φερόμενο ως ιδιοκτησία Αφών Τζούρου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Στάικου 6 (ΟΤ 68) Αστικά Κτίρια
21. Κτίριο στην οδό Χαριλάου Τρικούπη στο Αγρίνιο, ιδ. Εθνικής Τράπεζας
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Χαριλάου Τρικούπη Αστικά Κτίρια
22. Κτίριο στην οδό Χαριλάου Τρικούπη και πλατεία Συντριβανίου στο Αγρίνιο, ιδ. ΔΕΗ
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Χαριλάου Τρικούπη και πλατεία Συντριβανίου Αστικά Κτίρια
23. Κτίριο στην οδό Χαριλάου Τρικούπη και πλατεία Συντριβανίου στο Αγρίνιο, ιδ. Παναγοπούλου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Αγρίνιον Οδός Χαριλάου Τρικούπη και πλατεία Συντριβανίου Αστικά Κτίρια
24. ”Γεφύρι του Αλάμπεη”
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΑΡΑΚΥΝΘΟΥ Μεταξύ των λιμνών Τριχωνίδος και Λυσιμάχιας Γέφυρες
25. Κτίριο στο Κάτω Κεράσοβο, ιδ. Σοφίας και Ερατούς Χατζή
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΑΡΑΚΥΝΘΟΥ Κάτω Κεράσοβον Αστικά Κτίρια
26. Κτίριο στη Ματαράγκα, ιδ. Μαίρης και Ειρήνης Ξουργιά και Κωνσταντίνου Μακρή.
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΑΡΑΚΥΝΘΟΥ Ματαράγκα Αστικά Κτίρια
27. Αρχαιολογικός χώρος Άνω Βλοχού (αρχαία πόλη Θεστιέων)
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΘΕΣΤΙΕΩΝ Άνω Βλοχός Ακροπόλεις, Αμυντικά Συγκροτήματα, Νεκρικοί Χώροι και Μνημεία, Αρχαιολογικές Θέσεις, Οικιστικά Σύνολα
28. Περιμετρικοί τοίχοι κτιρίου στο Παναιτώλιο, ιδ. Κώστα και Βασίλη Νικολακόπουλου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΘΕΣΤΙΕΩΝ Παναιτώλιον Τμήματα Κτιρίου, Αστικά Κτίρια
29. Κτίριο στις Άκρες, ιδ. Θεοφ. Καζάκου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ Άκραι (τ.Λιθοβούνιον) Αρχοντικά, Αστικά Κτίρια
30. Ο Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Δ.Δ. Γαβαλούς, Δήμου Μακρυνείας, Ν. Αιτωλοακαρνανίας.
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ Γαβαλού
31. Αρχαιολογικός χώρος Γαβαλούς (αρχαία αιτωλική πόλη Τριχόνειο)
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ Γαβαλού Στις βόρειες υπώρειες του Αράκυνθου και μέσα στην κατοικημένη περιοχή της Γαβαλούς
32. Παναγία Μεγάλης Χώρας στο Ζαπάντι
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΝΕΑΠΟΛΗΣ
33. Αρχαιολογικός χώρος στο λόφο “Παλαιόκαστρο” (Κάστρο Σπολάιτας)
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΝΕΑΠΟΛΗΣ
34. Αρχαιολογικός χώρος Θέρμου
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΚΟΥ Λόφος “Παλιόκαστρο”
35. Καθολικό Μονής Φωτμού (Φωτεινού)
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΚΟΥ Παρά την Τριχωνίδα λίμνη Μοναστηριακά Συγκροτήματα,
36. Καθολικό Ι. Μονής Μυρτιάς
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΑΡΑΒΟΛΑΣ
37. Ι. Ναός Παναγίας Ελεούσας στη Μυρτιά
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΑΡΑΒΟΛΑΣ
38.Αρχαιολογικός χώρος Παραβόλας (αρχαία πόλη Βουκάτιο)
39.Αρχαιολογικός χώρος “Παλαιοπύργου”
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΑΡΑΚΑΜΠΥΛΙΩΝ Αμπέλια “Παλαιόπυργος”
40. Αρχαιολογικός χώρος στη θέση “Τσιπροβούνι” (Ιερό κλασικών χρόνων)
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΑΡΑΚΑΜΠΥΛΙΩΝ
41. Αρχαιολογικός χώρος στη θέση “Κάστρο”
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ
42.Προϊστορικός οικισμός στις θέσεις “Λαγκάδα” και “Αλωνάκι” Λεπενούς
43. Αρχαιολογικός χώρος στην περιοχή Στράτου (αρχαία πόλη Στράτος)
Πηγή: listedmonuments.culture.gr