Η υψηλή διατροφική αξία τους οδηγεί στον χαρακτηρισμό ως καινοτόμα προϊόντα Π.Ο.Π. Αμβρακικού, μια εξέλιξη που αναμένεται να δώσει προστιθέμενη αξία στα προϊόντα αλλά και στην περιοχή – Η Πρέβεζα και η Άρτα «τρέχουν» τις διαδικασίες, σε ρόλο θεατή η Αιτωλοακαρνανία.
Το προσεχές διάστημα θα κατατεθεί ο φάκελος για την αναγνώριση αλιευμάτων του Αμβρακικού στα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) μετά και την υψηλή διατροφική αξία της γαρίδας, της σαρδέλας και της κουτσομούρας του Αμβρακικού, που κατέδειξε επιστημονική έρευνα του Τμήματος Γεωπονίας της Άρτας, που χρηματοδότησε η περιφερειακή ενότητα Πρέβεζας.
Η έρευνα «Προσδιορισμός και ταυτοποίηση καινοτόμων προϊόντων Π. Ο. Π. ή Π. Γ. Ε. Αμβρακικού συγκεκριμένων ειδών της ιχθυοπανίδας του Αμβρακικού κόλπου στο πλαίσιο της αξιοποίησης και της αειφόρου διαχείρισης των ιχθυαποθεμάτων του κόλπου» παρουσιάστηκε σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Θεοφάνειο Αίθουσα στην Πρέβεζα και εντυπωσίασε άπαντες με τα αποτέλεσματά της.
Τα επόμενα βήματα
Προχωρούν με γοργούς ρυθμούς οι διαδικασίες για την υποβολή του φακέλου για την αναγνώριση αλιευμάτων του Αμβρακικού στα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.
Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί μια ευρύτερη αναβάθμιση για την περιοχή του Αμβρακικού με τα τρία φυσικά είδη ψαριών να έχουν διακριτές ιδιότητες και ευεργετικές δράσεις στην υγεία του ανθρώπου, ενώ δύο από αυτά έχουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά προκειμένου να αναδειχθούν ως προϊόντα ΠΟΠ.
Τα τοπικά προϊόντα αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της ταυτότητας της περιοχής και συνακόλουθα της τουριστικής προβολής, γεγονός που μπορεί να εξελίξει τη τοπική γαστρονομία, να εμπλουτίσει την εμπειρία του επισκέπτη και να φτάσουν τα προϊόντα του τόπου με την ταυτότητα τους σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.
Το «τρέχουν» οι Ηπειρώτες
Άφαντη η Αιτωλοακαρνανία
Η έρευνα και κατ’ επέκταση η υποβολή του φακέλου είναι εξ’ ολοκλήρου πρωτοβουλία της Περιφέρειας Ηπείρου σε συνεργασία με τις Περιφερειακές Ενότητες Πρέβεζας και Άρτας που βρέχονται από τον Αμβρακικό κόλπο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την επιστημονική έρευνα χρηματοδότησε η Περιφέρεια/Π.Ε. Πρέβεζας και υλοποίησε το Τμήμα Γεωπονίας του ΤΕΙ Άρτας, (νυν Πανεπιστημίου Ιωαννίνων), με υπεύθυνο τον Καθηγητή κ. Ιωάννη Σκούφο.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Πρέβεζας κ. Στράτος Ιωάννου, κατά την παρουσίαση της έρευνας δήλωσε ότι εκ του αποτελέσματος είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος και δικαιωμένος από την επιλογή της Περιφέρειας και του Περιφερειάρχη να διατεθεί το ποσό των 250.000 ευρώ για την εκπόνηση της πολύτιμης και ουσιαστικής αυτής έρευνας, αντί να διατεθούν σε άλλες δευτερεύουσες δράσεις προβολής.
Σε αυτή την θετική εξέλιξη για τα προϊόντα του Αμβρακικού κόλπου που βρίσκεται στα όρια της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας, δεν υπήρχε καμία εκπροσώπηση από τον νομό μας που δεν δείχνει ενδιαφέρον προς τον υποθαλάσσιο πλούτο της περιοχής.
Η Πρέβεζα και η Άρτα έχουν αναλάβει να φέρουν εις πέρας αυτή τη μεγάλη πρόκληση, με την Αιτωλοακαρνανία σε ρόλο θεατή να μην συμμετέχει και να μην διεκδικεί τίποτα από μια τόσο σημαντική εξέλιξη με προοπτική για τον τόπο.
Στοιχεία του έργου
Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της επιστημονικής ομάδας του έργου κ. Ιωάννη Σκούφο, στη Γαρίδα, τη Σαρδέλα και την Κουτσομούρα του Αμβρακικού Κόλπου ανακαλύφθηκαν μοναδικές ιδιότητες, ευεργετικές για την υγεία του Ανθρώπου, ενώ για να διαπιστωθούν με τρόπο αντικειμενικό και μετρήσιμο τα χαρακτηριστικά εκείνα που διαφοροποιούν τα προϊόντα του Αμβρακικού από άλλα είδη που αλιεύονται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές υψηλού κύρους.
Συγκεκριμένα για πρώτη φορά στο διεθνή χώρο αναλύθηκαν με φασματομετρία μάζας υψηλής ευκρίνειας, δείγματα σαρδέλας, γαρίδας και κουτσομούρας, από τρεις περιοχές της χώρας (τον Αμβρακικό Κόλπο, το κόλπο της Καλλονής, το Ιόνιο και το Θρακικό Πέλαγος). Επίσης, για πρώτη φορά διεθνώς ταυτοποιήθηκε και χαρακτηρίστηκε το πρωτεϊνικό περιεχόμενο των τριών αυτών ειδών.
Tο έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος για την περιοχή του Αμβρακικού κόλπου με τίτλο «ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ (ΑΝΑΣΑ)» του Υπουργείου Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας με υπεύθυνο τον κ. Σκούφο Ιωάννη, Καθηγητή του Τμήματος Γεωπονίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Αποτελέσματα
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας η σαρδέλα του Αμβρακικού περιέχει 1003 πρωτεΐνες από τις οποίες οι 556 εκφράζονται αποκλειστικά σε αυτή, εκ των οποίων οι 59 πρωτεΐνες έχουν ιδιαίτερα βιολογικά χαρακτηριστικά σε σχέση με τις σαρδέλες από το Ιόνιο και τον κόλπο της Καλλονής. Οι 556 αυτές πρωτεΐνες μπορούν να αποτελέσουν στόχο για την ταυτοποίηση, την ιχνηλασιμότητα και τηνμοναδικότητα της σαρδέλας του Αμβρακικού Κόλπου.
Όσον αφορά τη γαρίδα Αμβρακικού, από τις 347 απομονωθείσες πρωτεΐνες, 188 εκφράζονται αποκλειστικά σε αυτή σε σχέση με γαρίδες του Ιουνίου και του Θρακικού Πελάγους, εκ των οποίων 22 πρωτεΐνες έχουν ιδιαίτερα βιολογικά χαρακτηριστικά. Αυτά τα μόρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν βια να δηλώσουν τη μοναδικότητα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη γεωγραφική περιοχή.
Τέλος όσον αφορά την κουτσομούρα του Αμβρακικού, δεν κατέστη δυνατή η διάκριση του πληθυσμού του Αμβρακικού Κόλπου από τους άλλους δύο πληθυσμούς (Καλλονή, Ιόνιο) ωστόσο επισημάνθηκε για πρώτη φορά παγκόσμια πως μεταξύ άλλων περιέχει πρωτεΐνες που σχετίζονται με την άριστη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος στον άνθρωπο/αντικαρκινική δράση (Flotillin).
Όπως τόνισε ο Καθηγητής Τμήματος Γεωπονίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Ιωάννης Σκούφος μέσα από το έργο κατάφεραν να επιτύχουν τρεις καίριους στόχος, να εντοπιστούν για πρώτη φορά διεθνώς όλες εκείνες οι πρωτεΐνες που μετατρέπουν τα ψάρια του Αμβρακικού σε διατροφικούς θησαυρούς και τους δίνουν προστιθέμενη αξία. Να χρησιμοποιηθούν οι πρωτεΐνες της ανάλυσης για να διαφοροποιηθούν τα συγκεκριμένα είδη του Αμβρακικού από αυτά άλλων γεωγραφικών περιοχών και να εφαρμοστεί ένα πρότυπο σύστημα ιχνηλασιμότητας για την αυθεντικότητά τους και τέλος να αναδειχθούν με εξειδικευμένη επιστημονική τεκμηρίωση η σαρδέλα και η γαρίδα ως Π.Ο.Π. Αμβρακικού.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που παρουσίασε ο κ. Σκούφος, η σαρδέλα Αμβρακικού περιέχει πρωτεΐνες που σχετίζονται με τη φυσιολογική λειτουργία των οργάνων της όρασης και τους αμφιβληστροειδή χιτώνα, του καρδιακού και των γραμμωτών μυών/υπερτροφική μυοκαρδιοπαθεια (obscurin), του νευρικού συστήματος / σχιζοφρένεια , σύνδρομα DOWN (SNAA, Protocathedrin) και των μυών / μυική δυστροφία /μυοπάθεια (Desfirin), τον μεταβολισμό των λιπαρών οξέων και της χολιστερίνης. Επίσης περιέχει λεπτίνη (πρώτη Παγκόσμια αναφορά) που έχει χαρακτηριστεί ως η ορμόνη του ελέγχου του σωματικού βάρους καθώς και πρωτεΐνες που σχετίζονται με την ενεργοποίηση και την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος / ανασταλτική πρωτεΐνη ιών γρίπης και HIV .
Η γαρίδα Αμβρακικού περιέχει πρωτεΐνες που σχετίζονται με την ανάπτυξη διαφόρων συστημάτων του σώματος, όπως του νευρικού και του κινητικού και επιπλέον έχουν αντιοξειδοτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες, αγγειοδιασταλτικές, νευροδιαβιβαστικές και ανοσοενισχυτικές (π.χ. Spermine, dopamine, hydroxylase, disease resistance RPP8-like protein κ.α.). Επίσης περιέχει ινσουλίνη (πρώτη παγκόσμια αναφορά)/ μεταβολισμός υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών και πρωτεΐνες που σχετίζονται με την ενεργοποίηση και την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος / εμποδίζει τη δράση χημικών διαταρακτών οιστρογόνων καθώς και ολιγοσακχαρίτες της χιτίνης (πρεβιοτικό), πολυσακχαρίτης με αντιβακτηριδιακές και αντιπηκτικές ιδιότητες, ισχυρές αναβολίκες δράσεις.
Τέλος η κουτσομούρα Αμβρακικού περιέχει πρωτεΐνες που εμπλέκονται στη ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος/ πρόδρομος νευροδιαβιβαστής. Πρωτεΐνες που εμπλέκονται στην ομαλή κυτταρική διαίρεση κατά την ανάπτυξη του οργανισμού. Πρωτεΐνες που σχετίζονται με την ενεργοποίηση και τη καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, αντιβακτηριδιακή, αντι-ική δράση, φαγοκυττάρωση και πρωτεΐνες που σχετίζονται με την άριστη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος στον άνθρωπο / αντικαρκινική δράση (πρώτη παγκόσμια αναφορά).
Κεντρική φωτογραφία: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
