Ο παραδοσιακός τρόπος, τα αυτοσχέδια γλέντια του κούρου και η σημασία των συναντήσεων για την κτηνοτροφική κοινότητα…
Πέρα από τη φύση και τη θάλασσα, αναζητώ και καταγράφω τόσο ηχητικά όσο και οπτικά την αυθεντική ζωή. Τους ανθρώπους που μακριά από την τουριστική ανάπτυξη ζουν με έναν τρόπο που δεν προκύπτει από κάποιο πρότυπο αλλά από τον ίδιο τους το χαρακτήρα. Ένας από αυτούς είναι τα αυτοσχέδια γλέντια του κούρου όπως γίνονται στο Ξηρόμερο και συγκεκριμένα στην ιδιαίτερη πατρίδα μου την Περατιά Αιτωλοακαρνανίας. Ο κούρος, το κούρεμα των προβάτων και γιδιών, συναντάται συχνά στην περιοχή μιας και η ιδιαίτερη φυσιγνωμία του Ξηρομέρου, τα ασβεστολιθικά του εδάφη και το ξηρό κλίμα, βοηθούν στην ανάπτυξη της κτηνοτροφίας.
Στην Περατιά ο κούρος πραγματοποείται από τους ντόπιους βοσκούς τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου. Η διαδικασία αυτή, όπως γίνεται με τον παραδοσιακό τρόπο, με τα ψαλίδια δηλαδή, δεν είναι επίπονη για το ζώο και το ανακουφίζει. Για τον βοσκό όμως είναι μια σκληρή δουλειά και απαιτεί εμπειρία.
Ως μέρα γιορτής γα τον τσοπάνο, μαζεύονται οι φίλοι του για να βοηθήσουν στο κούρεμα. Αυτός για να τους ανταμείψει στήνει ένα μικρό πανηγύρι πρώτα με κρασιά, μπύρες ή ούζα. Και εδώ ξεκινάει η ιδιαιτερότητα του κούρου:η ανταμοιβή, το ευχαριστώ. Που συνεχίζεται από την πλευρά του “οικοδεσπότη” με το ψήσιμο της προβατίνας-πρατίνας.
Σε ένα δροσερό μέρος οι γυναίκες ετοιμάζουν το φαγητό και το τραπέζι στο οποίο κάθονται κυρίως οι άντρες ή οι γυναίκες που φιλοξενούνται. Στο χωριό συνηθίζεται να φτιάχνουν τυρί ή γαλατόπιττα με γάλα από τα ζώα. Το αλκοόλ είναι άφθονο. Ενώ συνοδευτικά όπως κοκορέτσι, πίτες, σαλατικά βρίσκονται πάνω στο τραπέζι σε κοινά πιάτα. Και φυσικά δεν λείπουν τα αλληλοπειράγματα, τα αστεία και τα όργανα. Παραδοσικά όργανα ή και αυτοσχέδια όπως κρουστά από δοχεία που βάζουν το γάλα δίνουν το έναυσμα του γλεντιού. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που τραγουδούν ή σηκώνονται να χορέψουν.Και η αυλή γεμίζει σπασμένα πιάτα από το γλέντι. Μεσημεριανές ώρες μετά από σκληρή δουλειά, οι κτηνοτρόφοι χαίρονται για τα πράματά τους (το κοπάδι τους).
Το Ξηρόμερο γεννά και διατηρεί τον αυθεντικό τρόπο ζωής. Ο κούρος εδώ έχει μια λειτουργία κοινωνική: αναδεικνύει τον χαρακτήρα της τοπικής και κτηνοτροφικής κοινότητας, και τα γλεντια του κούρου όπως τα βίωσα στην Περατιά είναι μια ζωντανή λαογραφία.
Η Ανδρομάχη Βρακατσέλη εξερευνά τον κόσμο μέσω του ήχου και της φωτογραφίας και καταγράφει τις προφορικές παραδόσεις της Αιτωλοακαρνανίας. Είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Eκπαιδευτική συνεργάτης στον ήχο, την εικόνα και τα νέα μέσα στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Ευγενίδειο Ίδρυμα, στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς www.andromachi.com