Ο ρόλος του Ελληνικού Στόλου στην υπεράσπιση του Μεσολογγίου

Από τον Ιούνιο του 1825 και μέχρι και τους πρώτους μήνες του 1826, κύριο μέλημα του Ελληνικού στόλου υπήρξε η προστασία των δύο ναυτικών νησιών (της Ύδρας και των Ψαρών), και ο ανεφοδιασμός του Μεσολογγίου.

Του Ιωάννη Κατσαβού, Αξιωματικού ΠΝ, Συγγραφέα – Ερευνητή της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας

Η πόλη πολιορκείτο για τρίτη φορά από τις δυνάμεις του Κιουταχή, ενώ στις 29 Ιουνίου 1825, ο Χοσρέφ, με ισχυρή ναυτική δύναμη επιχείρησε τον αποκλει-σμό  της διά θαλάσσης. Τα επτά ελληνικά πλοία αναγκάστηκαν να αποχωρή-σουν αφήνοντας στους εχθρούς τον έλεγχο της περιοχής.

Ο Ελληνικός στόλος υπό τον Μιαούλη, επανήλθε στα μέσα Ιουλίου, απέκρουσε τα Τουρκικά πλοία που επιτηρούσαν τον αποκλεισμό και πέτυχε τον ανεφοδιασμό του Μεσολογγίου με τρόφιμα και πολεμοφόδια από το Βασιλάδι. Μετά την ολοκλήρωση της επιχείρησης, οι Έλληνες αποσύρθηκαν στις βάσεις τους, αφήνοντας μια μικρή μοίρα στους πολιορκημένους, η οποία όμως αποχώρησε στα μέσα Οκτωβρίου και ενώ ο Αιγυπτιακός στόλος απέπλεε από την Αλεξάνδρεια για το Αιγαίο.

Τον Νοέμβριο, ο Μιαούλης με την υδραίικη μοίρα προσέγγισε το Ναυαρίνο, όπου είχε συγκεντρωθεί ισχυρή αιγυπτιακή ναυτική δύναμη. Μετά από αλλεπάλληλες συγκρούσεις με τον εχθρό, ο Υδραίος ναυμάχος κατάφερε να στείλει εφόδια στο Μεσολόγγι μέσω της νησίδας Πεταλά, από όπου τα παρελάμβαναν οι πολιορκημένοι με σχεδίες. Αρχές Δεκεμβρίου, τα υδραίικα πλοία επέστρεψαν στο νησί τους και 17 σπετσιώτικα κινήθηκαν προς το Ιόνιο. Την ίδια όμως περίοδο, άρχιζαν και οι συντονισμένες επιχειρήσεις του Ιμπραήμ εναντίον του Μεσολογγίου, οι οποίες εντάθηκαν στις αρχές του 1826. Τα σπετσιώτικα πλοία διοχέτευαν μικρές ποσότητες τροφίμων στους πολιορκημένους, αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά απέναντι στην ισχυρή εχθρική δύναμη. Ο Μιαούλης έσπευσε και πάλι προς ενίσχυση των ναυτικών δυνάμεων της περιοχής και ανεφοδίασε τους πολιορκημένους, υπό τη συνεχή απειλή των Τουρκο-αιγυπτιακών επιθέσεων.

Με την επιστροφή όμως του Ελληνικού στόλου στις βάσεις του, ο Ιμπραήμ κατόρθωσε, στα τέλη Φεβρουαρίου, να καταλάβει το Βασιλάδι και στη συνέχεια τη νησίδα Ντολμάς και το Ανατολικό (Αιτωλικό), σφραγίζοντας την τραγική μοίρα των πολιορκημένων. Δύο μοίρες, της Ύδρας και των Σπετσών, με γενικό αρχηγό και πάλι τον Μιαούλη, επιχείρησαν μια τελευταία προσπάθεια ανεφοδιασμού στις αρχές Απριλίου. Κατόρθωσαν με δυσκολία να φτάσουν στον Πεταλά, από όπου ο Αναστ. Παπαλουκάς θα μετέφερε απέναντι με βάρκες ό,τι μπορούσε. Ισχυρή αντίδραση του εχθρικού στόλου, όμως, απέτρεψε την επιχείρηση. Οι Έλληνες συγκρούστηκαν με τον Τουρκο-αιγυπτιακό στόλο και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, χάνοντας κάποια πυρπολικά. Το Μεσολόγγι έπεσε ηρωικά τη νύχτα της 10^ης προς την 11^η Απριλίου του 1826.

Πηγές:

• Αρχείο Ιστορικών Εγγράφων της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος (ΑΙΕ ΙΕΕΕ)
• Συλλογές Εθνικού Ιστορικού Μουσείου (ΕΙΜ).

Βιβλιογραφία:

• Ester, J.D. (2010) Το Τάγμα των Φιλελλήνων από το Ημερολόγιο του J. D. Ester. Μετ. Χρ. Οικονόμου. Αθήνα: ΙΕΕΕ.
• Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια – Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό (1990). Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
• Επανάσταση ’21 (2021). Κατάλογος έκθεσης. Επιμ. Νατάσα Καστρίτη – Ρεγγίνα Κατσιμάρδου.
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (1978). Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
• Ιστορικόν Λεύκωμα της Ελληνικής Επαναστάσεως (1970). Αθήνα: Μέλισσα-Ιστορική Βιβλιοθήκη.
• Κωνσταντινίδης, Τ. (1954). Καράβια, Καπεταναίοι και Συντροφοναύται 1800-1830. Αθήνα: Ιστορική Υπηρεσία Πολεμικού Ναυτικού.
• Λαζαρόπουλος, Ι. (1936). Το Πολεμικόν Ναυτικόν της Ελλάδος από ανεξαρτησίας μέχρι βασιλείας Όθωνος 1821-1833. Αθήνα: Ναυτική Επιθεώρησις.
• Μαζαράκης, Ιω. (2019). Ο Ναυτικός Αγώνας 1821-1830. Αθήνα: ΕΙΜ.
• Μαζαράκης, Ιω. (2007). Τα ακρόπρωρα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Αθήνα: ΕΙΜ.
• Μελετόπουλος, Ιω. (1971). Το Ναυτικόν του ’21. Αθήνα: Τράπεζα Εμπορικής Πίστεως.
• Μεταλληνός, Κ. (2020). Ο Ναυτικός Πόλεμος κατά την Ελληνική Επανάσταση 1821-1829. Αθήνα: Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού.
• Μιαούλης, Αν. (1833). Συνοπτική Ιστορία των υπέρ της ελευθερίας της αναγεννηθείσης Ελλάδος γενομένων ναυμαχιών. Ναύπλιο: Κ. Τόμπρας.
• Παΐζη-Παραδέλη, Κ. (1980). Τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού 1829-1999. Αθήνα: Αστραία.
• Σίμψας, Μ. (1982). Το Ναυτικό στην Ιστορία των Ελλήνων. Αθήνα: Ιδιωτική.
• Το Ναυτικό στον Αγώνα του 1821 (2005). Κατάλογος έκθεσης με υλικό από τις συλλογές του ΕΙΜ. Αθήνα: Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία.
• Φωκάς, Δ. (1923). Χρονικά του Ελληνικού Β. Ναυτικού. Αθήνα: Γενικό Επιτελείο Β. Ναυτικού.
• Χαρλαύτη, Τζ. – Παπακωνσταντίνου, Κ. (2013). Ναυτιλία των Ελλήνων 1700-1821. Ο αιώνας της ακμής πριν από την Επανάσταση. Αθήνα: Κέδρος.