Η θαλασσοκράτειρα, η «Γαληνοτάτη», η πόλη του νερού, η αγαπημένη Βενετία, δοκιμάζεται από το φυσικό φαινόμενο «acqua alta». Με αποκορύφωμα τη μεγαλύτερη πλημμύρα των τελευταίων 50 ετών, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2019, όταν η στάθμη έφτασε τα 1,87 μ. αγγίζοντας το ρεκόρ των 1,94 μ. που είχε καταγραφεί το 1966!
Γράφει ο Θανάσης Μπίκας
Δημοσιογράφος – Ειδ. Σύμβουλος Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Μέλος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων
Σήμερα μετρά τις πληγές της. Σχεδόν το 80% της πόλης βυθίστηκε στο νερό. Οι ζημιές ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ. Οι φόβοι των εμπειρογνωμόνων που θέλουν την πόλη να χάνεται έως το τέλος του αιώνα αρχίζουν δειλά δειλά να επιβεβαιώνονται. Η Βενετία καλείται να αντισταθεί στη διαρκώς αυξανόμενη στάθμη του νερού της λιμνοθάλασσας.
Κι όταν μιλάμε για λιμνοθάλασσα, τα πάντα μπορούν να γίνουν κατανοητά από αυτούς που κατοικούν «il mezzo di laghi», δηλαδή «στη μέση των λιμνών», στο Μεσολόγγι, και συγκεκριμένα από έναν Μεσολογγίτη ή έναν Αιτωλικιώτη. Μόνο από αυτούς που ζουν με το νερό, που ζουν μέσα στο νερό!
Με τις όποιες γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες η Βενετία μας αφορά. Η Βενετία είμαστε εμείς! Μας ενώνουν πολλά διαχρονικά. Αλλά και μελλοντικά. Αυτό επιβεβαιώνει άλλωστε η έρευνα και ο εμπεριστατωμένος χάρτης της Climate Central που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature που θέλουν τις Οινιάδες και το Μεσολόγγι να βυθίζονται σε μεγάλο ποσοστό έως το 2050. Ο καιρός επιτάσσει να αφήσουμε πίσω την «υδροκέφαλη» ανάπτυξη και να επενδύσουμε σε μια «υδροβόρα» ανέλιξη του τόπου μας.
Ο αργός καταποντισμός της Βενετίας ή του Μεσολογγίου δεν οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Οφείλεται στην αλλαγή των ανθρώπων. Σε αυτούς που δεν μπορούν να συμβαδίσουν με τις ολοένα και μεγαλύτερες οικολογικές απειλές. Σε αυτούς που απολαμβάνουν τα προνόμια του παρόντος, αγνοώντας τις προκλήσεις του μέλλοντος. Η Βενετία και κάθε Βενετία επιπλέει στο πέρασμα των αιώνων, πέρασε άβρεχτη από το διάβα της ιστορίας και έφθασε στον 21ο αιώνα να απειλείται από το «κύμα της ανικανότητας» των ανθρώπων της.
Απειλείται από την ανικανότητα της πολιτικής ηγεσίας να αποπερατώσει το σύστημα αντιπλημμυρικής προστασίας «Mose» ή Μωυσής που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2003 και όφειλε να έχει ολοκληρωθεί το 2018, αλλά οι παρατεταμένες καθυστερήσεις, οι υπερβάσεις και τo γνωστό σκάνδαλο διαφθοράς το 2014 έδωσαν παράταση στην παράδοσή του έως το 2021. Το «Mose» είναι ένα ακρωνύμιο των λέξεων Modulo Sperimentale Elettromeccanico, που μεταφράζεται ως «πειραματική ηλεκτρομηχανική μονάδα» και το όνομά του αποτελεί μία αναφορά στον βιβλικό Μωυσή. Ο σύγχρονος «Μωυσής» της Βενετίας αποτελείται από 78 κινητά φράγματα, σε έντονο κίτρινο χρώμα, που βρίσκονται κάτω από το νερό. Όταν (θα) ενεργοποιούνται, βγαίνουν στην επιφάνεια εμποδίζοντας τα νερά της Αδριατικής να πλημμυρίσουν τη λιμνοθάλασσα της Βενετίας.
Ο αγαπητός Δήμαρχος Luigi Brugnaro είναι από τη πρώτη στιγμή μέσα στο μέτωπο και βρίσκεται δίπλα στους πολίτες προκειμένου με κάθε πρόσφορο μέσο να επιστρέψει η πόλη στην ομαλότητα. Όπως εύστοχα είπε: «Venezia e i veneziani sono in ginocchio solo quando pregano» δηλαδή «Η Βενετία και οι Βενετοί είναι στα γόνατά τους μόνο όταν προσεύχονται» δίνοντας το σύνθημα για την επανεκκίνηση της πόλης μετά το πρόσφατο χτύπημα της παλίρροιας.
Στις 2 Ιουνίου του 2017 είχα προσθέσει μια φωτογραφία εξωφύλλου στον προσωπικό λογαριασμό που δεν έχει αλλάξει έκτοτε. Έδωσα τον τίτλο «Αναδυόμενα χέρια». Απεικονίζω το έργο του αγαπητού καλλιτέχνη Lorenzo Quinn – ο οποίος εξέφρασε τον θαυμασμό του ως προς την αποτύπωση του έργου. Με μια σύντομη περιγραφή προσπάθησα να αποκωδικοποιήσω ένα διφορούμενο έργο σύγχρονης τέχνης. Είχα καταλήξει με το ρητορικό ερώτημα «Φιλευσπλαχνία ή οργή; Διαλέξτε…» (εδώ).
Το μοναδικό αριστούργημα του μικρόκοσμου της Βενετίας με τα 118 σκόρπια νησάκια της λιμνοθάλασσας, τον εμβληματικό καθεδρικό ναό του Αγίου Μάρκου, την ειδυλλιακή γέφυρα Ριάλτο, τους αρχιτεκτονικούς θησαυρούς που έχουν εγγραφεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς από το 1987 εκπέμπουν σήμα κινδύνου! Μια πολιτεία βυθισμένη στο νερό με ανθρώπους που τους τρώει το κύμα, η αλμύρα και η υγρασία ζητάνε τα αυτονόητα. Να ζήσουν μια ζωή με ασφάλεια και αξιοπρέπεια στο νερό!
Η φράση «Τα πάντα ρει» του Ηρακλείτου που συμβολίζει την παροδικότητα των πάντων αλλά και «το γαλανό αίμα που χύθηκε λίγο λίγο από τις φλέβες και πάει να ζωντανέψει τα βαθιά κανάλια» όπως λέει η λιμνοθάλασσα του Κωστή Παλαμά θα πρέπει να αποτελούν φωτεινό φάρο και οδηγό για τα υδάτινα μονοπάτια μας και τους αμφίβιους Βενετσιάνους και Μεσολογγίτες.
Coraggio a tutti voi!
Un abbraccio, Forza Venezia!
Siamo tutti con Venezia e i veneziani!
