Loading...

Η θεατροκρατία κατά τον Πλάτωνα, άρθρο του Χριστόφορου Τριάντη


Μοιραστείτε το άρθρο...

Τα πολιτικά προβλήματα και αδιέξοδα που ταράσσουν σήμερα την κοινωνία είχαν απασχολήσει σε μεγάλο βαθμό τους Έλληνες φιλόσοφους και ιδιαίτερα τον Πλάτωνα.

Η λειτουργία του κράτους, τα πάθη της δημοκρατίας, ο χωρισμός των πολιτών σε κοινωνικές τάξεις, η θρησκευτική πίστη, η εμφανής ανεπάρκεια πολλών πολιτικών και η προοπτική μιας νέας διακυβέρνησης ενδιέφεραν- πολύ- τη φιλοσοφική σκέψη. Όλες αυτές οι παράμετροι, που αφορούν το πολίτευμα (και τον πολίτη), έγιναν αντικείμενο προβληματισμού στα έργα Πλάτωνα: Πολιτεία και Νόμοι.

Ο Πλάτωνας δεν είναι ο φιλόσοφος ουτοπικών θεωριών, όπως πολλοί θέλουν να τον παρουσιάσουν, αντίθετα διατυπώνει πολιτικές προτάσεις οι οποίες ισχύουν διαχρονικά. Κατ’ αρχάς, θεωρεί ότι το πολιτικό πρόβλημα είναι πρωτίστως ηθικό, δηλαδή οι άνθρωποι είναι κατά βάση πλεονέκτες, φιλόδοξοι, ανταγωνιστικοί και ζηλόφθονοι. Επιθυμούν να κατέχουν. Το κύριο μέλημά τους είναι η πλεονεξία και η πολυτέλεια. Πιστεύει ότι η συνεχής οικονομική ανάπτυξη και η αύξηση των εμπορικών συναλλαγών κατατείνουν όχι σε μια δικαιότερη κατανομή του πλούτου, αλλά σε νέες διαιρέσεις των τάξεων και σε διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών.

Ο Πλάτωνας λέει «κάθε συνηθισμένη πόλη, είναι συνήθως δύο πόλεις, η μία πόλη των φτωχών και η άλλη των πλουσίων. Η καθεμία είναι σε πόλεμο με την άλλη και στην κάθε ομάδα υπάρχουν μικρότερες διαιρέσεις». Η κάθε μορφή διακυβέρνησης έχει την τάση να καταστρέφεται από την υπερβολή. Η αριστοκρατία καταστρέφεται γιατί η εξουσία ασκείται από ένα μικρό κύκλο. Η ολιγαρχία από την άφρονα επιδίωξη του πλούτου. Και στις δυο περιπτώσεις το τέρμα είναι η επανάσταση. Τότε έρχεται η δημοκρατία: οι φτωχοί νικούν τους αντίπαλούς τους και δίνουν στο λαό μερίδιο στην εξουσία. Όμως, η δημοκρατία οδηγείται στην καταστροφική παρακμή από «την υπερβολή της δημοκρατίας». Η βασική αρχή: να καταλαμβάνουν όλοι δημόσια αξιώματα, αποδεικνύεται ολέθρια. Ο λαός δεν είναι πνευματικά καταρτισμένος για να διαλέγει τους κυβερνήτες του και τις σοφότερες λύσεις. Έτσι, το δημοκρατικό οικοδόμημα μεταβάλλεται σε οχλοκρατικό συνονθύλευμα και το κράτος στην ουσία παύει να υφίσταται. Μετά, ως σωτήρες, εμφανίζονται οι τύραννοι.

Για να υπάρξει, κατά τον Πλάτωνα, καλύτερο κράτος πρέπει πρώτα να έχουμε καλύτερους πολίτες. Αυτή η διαπίστωση έχει να κάνει με το ότι πολλοί άνθρωποι κινούνται από τις επιθυμίες τους και γι’ αυτό οι ψυχές τους γίνονται ανήσυχες και εμφορούμενες από υλικές επιδιώξεις. Ύστερα, ακολουθεί η μερίδα που ενδιαφέρεται μόνο για την ισχύ και την επικράτηση, τίποτ’ άλλο. Τέλος, είναι λίγοι αυτοί που βρίσκουν απόλαυση στον στοχασμό, που δεν ποθούν αγαθά, ούτε νίκες παρά μόνο τη γνώση. Όταν αυτή η ομάδα της σοφίας αναλάβει τη διακυβέρνηση, μπορεί να υπάρξει πολιτεία ελεύθερων ανθρώπων.
Ο Πλάτωνας γίνεται επίκαιρος σήμερα και για μια άλλη επισήμανση με πολιτική ουσία. Έχει , πολύ επιτυχημένα, διαπιστώσει ότι στις παρεκβάσεις της δημοκρατίας εντάσσεται και « η Θεατροκρατία ». Το πλατωνικό επινόημα της θεατροκρατίας ταιριάζει απόλυτα στις μέρες μας . Αφορά τις δημοκρατίες της Δύσης και την ελληνική πολιτική πραγματικότητα. Τι είναι αυτό το πολιτικό σύστημα; Η αποκαλούμενη «κοινωνία του θεάματος».

Η Θεατροκρατία λοιπόν, είναι το στάδιο της ανάπτυξης του δημοκρατικού πολιτεύματος, όπου όλοι πιστεύουν πως είναι ικανοί να κάνουν τα πάντα . Ξεκινούν την καριέρα τους στο θέατρο και έπειτα συνεχίζουν στην πολιτική , χωρίς όμως να έχουν την κατάλληλη μόρφωση και καλλιέργεια. Ο καθένας αποκτά έτσι μια αυτοπεποίθηση που σύντομα μεταλλάσσεται σε αναισχυντία. Το αποτέλεσμα είναι να αρνείται οποιαδήποτε αρχή δικαίου. Αποκτά το «προνόμιο» να παραβαίνει τους νόμους, το κοινωνικό συμβόλαιο, να μην σέβεται τους όρκους, να μην τηρεί τις υποσχέσεις που έχει δώσει. Αυτή η αναφορά «περί θεατροκρατίας» στους Νόμους, βρίσκει απόλυτη εφαρμογή σε όλον το «πολιτισμένο» κόσμο.

Οι πολιτικοί ηγέτες πρωτίστως είναι κακοί (ή καλοί) «ηθοποιοί» και μετά φορείς ενός «δήθεν» πολιτικού λόγου. Επενδύουν στην τηλεοπτική εικόνα. Η πολιτική πορεία χτίζεται στα τηλεοπτικά παράθυρα. Εκεί τους δίνεται η δυνατότητα να δείχνουν την υποκριτική τους ικανότητα, χωρίς κανένα κόστος. Αν δεν παρουσιάζεσαι σε καθημερινή βάση στους τηλεοπτικούς δέκτες, σταματάς να είσαι πολιτικός εν ενεργεία. Γι’ αυτό επιδίδονται σε ψευδολογίες, φλυαρίες, κενολογίες και σκηνοθετημένους θεατρινισμούς κινήσεων και αυστηρής αποφασιστικότητας. Απευθύνονται στον λαό, μόνο μέσα από την τηλεόραση, επαναλαμβάνοντας λέξεις και φράσεις με βαρύγδουπη σημασία, γεμάτες ευφημισμούς. Είναι πρωταγωνιστές της πλατωνικής θεατροκρατίας, χωρίς να ενδιαφέρονται για τον έπαινο – στο ελάχιστο- των αποσβολωμένων τηλε-θεατών, μέχρι ο λαός να γίνει ο ίδιος πρωταγωνιστής της ιστορίας.

Χριστόφορος Τριάντης





Μοιραστείτε το άρθρο...
Ετικέτες: # # # # # # #

Newsroom

Σκοπός μας είναι η προβολή και ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς, του περιβαλλοντικού πλούτου καθώς και της πολιτιστικής και πολιτισμικής παράδοσής μας. Στόχος μας είναι η ενημέρωση των επισκεπτών και η έμπρακτη συμβολή ούτως ώστε ο νομός Αιτωλοακαρνανίας να γίνει ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός.
iAitoloakarnania.gr

Φανταστικά τοπία, σπουδαία ιστορία, υπέροχοι άνθρωποι!