Η παραμονή της στις πρώτες θέσεις του πίνακα των φτωχότερων περιοχών της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί δεκαετίες αποτελεί ένα δυσεξήγητο οικονομικά οξύμωρο, αφού είναι η περιοχή που έχει πολλά και μοναδικά ίσως συγκριτικά πλεονεκτήματα (θάλασσα, λιμάνια, ποτάμια, λίμνες, πολιτισμό, εκπληκτικό γεωγραφικό ανάγλυφο κλπ) τα οποία αποτελούν εκρηκτική πρώτη ύλη για μόνιμα υψηλή ανάπτυξη
Του Δημήτρη Στεργίου
Πήγαν χαμένα πάνω από 2,5 τρις. ευρώ που εισέρρευσαν στα δημόσια ταμεία με τη μορφή φόρων, κοινοτικών πόρων και δανείων μετά το 1981. Πήγαν χαμένα οι πακτωλοί κοινοτικών πόρων από γνωστά Διαρθρωτικά ταμεία (Ευρωπαϊκό γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα κλπ), από τα πλούσια Κοινοτικά Πακέτα και τα συνεχιζόμενα( ΕΣΠΑ), για την επίτευξη τάχα σύγκλισης του ελληνικού βιοτικού επιπέδου με το μέσο κοινοτικό! Έτσι, κατάντησαν κοροιδία και τα περιβόητα Προγράμματα Σύγκλισης των οποίων οι στόχοι ουδέποτε επιτυγχάνονταν και για το λόγο αυτό συνεχώς επικαιροποιούνταν1
Αυτή η μελαγχολική και συνάμα απογοητευτική διαπίστωση προκύπτει από τα νέα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat για τον κατά κεφαλήν ΑΕΠ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για τις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2017 (σίγουρα για το 2018 και 2019, που θα ανακοινωθούν το 2019 και 2010 αντίστοιχα θα είναι ακόμα χειρότερα!. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι το 2017 το βιοτικό επίπεδο στην Ελλάδα, δηλαδή το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, διαμορφώθηκε στο 67% του μέσου κοινοτικού, δηλαδή όσο ήταν και το … 1996, δηλαδή 66,9% του μέσου κοινοτικού.
Η ίδια, μελαγχολικότερη και απογοητευτικότερη, διαπίστωση προκύπτει και για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος , η οποία το 2017 βρισκόταν στην τέταρτη θέση στον πίνακα των δώδεκα φτωχότερων ελληνικών περιφερειών (από τις 15) με ποσοστό 49% του μέσου κοινοτικού όρου (100). Δηλαδή, παρέμεινε στα ίδια επίπεδα του 2016, ενώ για τα προηγούμενα χρόνια προκύπτει ότι κάθε πέρσι ήταν και καλύτερα (το 2010, το 2013και το 2014 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αντιπροσώπευε το 65,8 %, το 57% και 53 % του μέσου κοινοτικού όρου αντίστοιχα.
Διαβάστε σχετικά: H Δυτική Ελλάδα τέταρτη πιο φτωχή περιφέρεια της χώρας
Η εφιαλτική αυτή εξέλιξη καταδεικνύει τις ολέθριες συνέπειες της οικονομικής κρίσης μετά το 2008 ( οποία, βεβαίως, δεν ήρθε μόνη της), στην Ελλάδα και ιδιαίτερα των επαίσχυντων Μνημονίων, τα οποία υπογράφονταν και επειδή δεν εφαρμόζονταν προκαλούσαν και προκαλούν τη γνωστή λεηλασία στα ελληνικά νοικοκυριά, την οικονομική δραστηριότητα, στους συνταξιούχους, στους εργαζόμενους και στις επιχειρήσεις. Ειδικότερα, από προηγούμενα στοιχεία της Eurostat για την εξέλιξη του κατά κεφαλή ΑΕΠ στην Ελλάδα και στις ελληνικές περιφέρειες προκύπτουν οι ακόλουθες διαπιστώσεις:
-Το 2010 σε εθνικό επίπεδο στην Ελλάδα το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ αντιπροσώπευε το 94% του μέσου κοινοτικού όρου ( 125%) και στη Δυτική Ελλάδα το 65,8%. Μαζί με την Ήπειρο (65,3%) ήταν από τις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης.
-Το 2014, κάτω από το 75% του μέσου κοινοτικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ βρίσκονταν ένδεκα ελληνικές περιφέρειες και, φυσικά, μεταξύ αυτών και η Δυτική Ελλάδα. Το 2014 το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα έπεσε στο 72% του μέσου κοινοτικού, από 94% το 2010!
-Το 2015, το μέσον κατά κεφαλήν ΑΕΠ συρρικνώθηκε ακόμα περισσότερο (68%), ενώ κάτω από το 50% του κοινοτικού μέσου όρου, όσον αφορά στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ βρίσκονταν η Ανατολική Μακεδονία/Θράκη και η Ήπειρος (48%), η Δυτική Ελλάδα (50%), η Θεσσαλία (51%) κλπ.
-Το 2016, τρεις ελληνικές περιφέρειες μεταξύ των οποίων και η Δυτική Ελλάδα (λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή!) ήταν μεταξύ των 21 φτωχότερων περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης!. Πρώτη ήταν η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη με 46%, δεύτερη η Ήπειρος (48%)και τρίτη η Δυτική Ελλάδα (49%).
Μελαγχολική είναι η διαπίστωση και ότι το μέσον κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα το 2017 αντιπροσώπευε το 67% του μέσου κοινοτικού όρου, δηλαδή όσο περίπου ήταν κατά την περίοδο 1995-1998 και το 1998 (66%)!!!
Η πολύκροτη Στρατηγική της Περιφέρειας για αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού
Όλες αυτές οι εφιαλτικές εξελίξεις στο βιοτικό επίπεδο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, η οποία «κοσμείς» σε φτώχεια εναλλάξ τις τέσσερις πρώτες θέσεις στον πίνακα ως η φτωχότερη στην Ελλάδα και στην ΕΕ, μού θύμισαν την πανηγυρική συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου της Δυτικής Ελλάδας, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 27 Ιουλίου του 2015 και κατά την οποία ανακοινώθηκαν οι δράσεις Δράσεις για την αντιμετώπιση της φτώχειας, της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού προς ενίσχυση της πρόνοιας. Επρόκειτο για τις δράσεις που περιελάμβανε η ονομαζόμενη Στρατηγική της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για την επόμενη πενταετία. Κατά τη συνεδρίαση παρουσιάστηκε η Α’ φάση της μελέτης για την καταγραφή αναγκών της Περιφέρειας για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και την αντιμετώπιση του φαινομένου της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στο πλαίσιο του ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας 2014-2020.
«Οι πολίτες της Δυτικής Ελλάδας βιώνουν, με οδυνηρό τρόπο, τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Παράλληλα, η κατάρρευση των κοινωνικών υποδομών (πρόνοια, υγεία), λόγω της υποχρηματοδότησης σε συνδυασμό με την πολύχρονη αποδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης, απειλεί κοινωνικά κεκτημένα και υποσκάπτει τις προσπάθειες αναπτυξιακής επανεκκίνησης στις αγροτικές/ημιαστικές περιοχές» υπογράμμισε τότε ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας.
Κατά την εισήγησή του ο περιφερειάρχης επεσήμανε τις επιπτώσεις που έχει η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας στην κοινωνία, αλλά και στον καθένα συμπολίτη χωριστά, σημειώνοντας πως άμεσα «οφείλουμε να διεκδικήσουμε την ενεργοποίηση πλέγματος παρεμβάσεων για την επανεκκίνηση της οικονομίας», όπως τόνισε. Όπως:
-Να διεκδικήσουμε την άμεση έναρξη της ροής χρηματοδότησης όλων των εκτελούμενων έργων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
-Να διασφαλίσουμε την ολοκλήρωση των μεγάλων εκτελούμενων στρατηγικών αναπτυξιακών έργων στην Δυτική Ελλάδα.
-Να επιδιώξουμε αφενός την παράταση μέχρι το τέλος του 2016 την εκτέλεση των έργων της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου όσο και την άμεση εκκίνηση προκηρύξεων της νέας προγραμματικής περιόδου.
-Να ενεργοποιηθεί το νέο επενδυτικό – αναπτυξιακό πλαίσιο που εκκρεμεί εδώ και 26 μήνες για την χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων. Επενδύσεων που θα διασφαλίζουν θέσεις εργασίας, αξιοποίηση περιφερειακών συγκριτικών πλεονεκτημάτων, καινοτομία, αξιοποίηση της αλυσίδας αξίας προϊόντων.
Τότε ανακοινώθηκαν και πολλά άλλα, όπως:
-Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας επεξεργάστηκε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο με στόχο την κοινωνική προστασία των ευαίσθητων κοινωνικά ομάδων της και σχεδίασε και εφαρμόζει ένα δίκτυ ασφαλείας με ενίσχυση των κοινωνικών δομών και υποδομών, πρόγραμμα για αστέγους, επισιτιστική και βασική υλική συνδρομή σε απόρους.
-Ενεργοποιείται μηχανισμός για τη συστηματική παρακολούθηση της εξέλιξης της φτώχειας στη Δυτική Ελλάδα, ώστε μέσα από την έγκαιρη επεξεργασία κοινωνικών ευρημάτων αλλά και στατιστικών στοιχείων να αποτυπώνεται η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων και πολιτικών και να επικαιροποιείται συστηματικά η μελέτη αυτή (μέσω και της προγραμματικής συνεργασίας με το ΚΕΠΕ).
-Στόχος της μελέτης που παρουσιάστηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο είναι η «χαρτογράφηση» των ευπαθών και ευάλωτων ομάδων και των αναγκών τους, καθώς και των φορέων που δρουν σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, και μπορούν δυνητικά να αποτελέσουν «ωφελούμενους» των παρεμβάσεων και των δράσεων. Επίσης, η διεξοδική καταγραφή όλων των δυνατών πηγών χρηματοδότησης επιπλέον του ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας 2014-2020 (Τομεακά Εθνικά Προγράμματα, Ευρωπαϊκά Προγράμματα και Ταμεία).
Σημειώνεται ότι όταν ανακοινωνόταν αυτή η περιβόητη «Στρατηγική» το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη Δυτική Ελλάδα, όπως προαναφέρθηκε, αντιπροσώπευε το 50% του μέσου κοινοτικού, το 2016 συρρικνώθηκε στο 49% και το 2017 παρέμεινε στα ίδια επίπεδα.
Είναι αλήθεια ότι σε όλη την περίοδο της κρίσης, δηλαδή με το 2009, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο συνεχώς συρρικνώνεται , αλλά αυτή η μείωσή του κατά 17 περίπου εκατοστιαίες μονάδες στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος είναι δυσεξήγητη οικονομικά, δεδομένου ότι είναι από τις περιοχές που διαθέτει πολλά και μοναδικά σχεδόν συγκριτικά πλεονεκτήματα, τα οποία μόνο και μόνο αυτά θα μπορούσαν να αποτελούσαν τη σημαντικότερη πρώτη ύλη για μόνιμα υψηλή ανάπτυξη και ευημερία.
Έτσι, επιβεβαιώνεται πλήρως, ύστερα από πάνω από 2.500 χρόνια ο Ηρόδοτος που διαπίστωνε ότι «τη Ελλάδι πενίη μεν αεί σύντροφός εστι…», ότι δηλαδή στην Ελλάδα και στη Δυτική Ελλάδα (προσθέτω) πάντα η φτώχεια είναι σύντροφος…
Πίνακας: Κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε φτωχότερες περιφέρειες της Ελλάδος
(ποσοστό του μέσου κοινοτικού όρου=100)
